Trong thời đại công nghệ số, Business Analyst (BA) – Chuyên viên phân tích nghiệp vụ trở thành một trong những vị trí quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và đưa ra quyết định chiến lược. BA đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và đội ngũ kỹ thuật, đảm bảo các giải pháp công nghệ đáp ứng đúng nhu cầu kinh doanh.
Để thành công trong lĩnh vực này, một BA không chỉ cần hiểu về quy trình nghiệp vụ mà còn phải sở hữu những kỹ năng quan trọng giúp phân tích, giao tiếp và quản lý yêu cầu hiệu quả. Vậy những kỹ năng nào là không thể thiếu đối với một BA chuyên nghiệp? Hãy cùng tìm hiểu ngay!
1. BA Là Gì?
BA (Business Analyst) là chuyên gia phân tích nghiệp vụ, đóng vai trò cầu nối giữa các bên liên quan trong doanh nghiệp nhằm cải thiện quy trình, hệ thống và hiệu suất hoạt động. Họ giúp xác định yêu cầu, phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp nhằm tối ưu hóa quy trình kinh doanh.
2. Những Chuyên Môn Chính Của BA
2.1. Chuyên Gia Tư Vấn Quản Lý – Management Analyst
Chuyên gia tư vấn quản lý (Management Analyst) tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình kinh doanh, cải thiện hiệu suất và tăng hiệu quả hoạt động cho doanh nghiệp. Họ thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu, đánh giá dữ liệu và đề xuất giải pháp để giải quyết các vấn đề tổ chức.
Nhiệm vụ chính:
-
Phân tích mô hình hoạt động và đề xuất các cải tiến.
-
Tư vấn chiến lược nhằm nâng cao hiệu suất và giảm chi phí.
-
Đánh giá tác động của các thay đổi trong tổ chức.
-
Hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi số.
2.2. Chuyên Viên Phân Tích Hệ Thống – Systems Analyst
Chuyên viên phân tích hệ thống (Systems Analyst) chịu trách nhiệm phân tích và thiết kế các hệ thống công nghệ thông tin nhằm đáp ứng nhu cầu kinh doanh. Họ làm việc chặt chẽ với đội ngũ phát triển phần mềm để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả.
Nhiệm vụ chính:
-
Thu thập và phân tích yêu cầu hệ thống từ các bộ phận liên quan.
-
Xây dựng mô hình hệ thống, bao gồm luồng dữ liệu và quy trình kinh doanh.
-
Hỗ trợ thiết kế, triển khai và nâng cấp hệ thống công nghệ.
-
Kiểm thử và đánh giá hiệu suất hệ thống.
2.3. Chuyên Gia Phân Tích Dữ Liệu – Data Analyst
Chuyên gia phân tích dữ liệu (Data Analyst) có vai trò thu thập, xử lý và diễn giải dữ liệu để hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra quyết định chiến lược. Họ làm việc với các công cụ và nền tảng phân tích dữ liệu để khám phá các xu hướng và mô hình ẩn trong dữ liệu.
Nhiệm vụ chính:
-
Thu thập và xử lý dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau.
-
Phân tích dữ liệu để tìm ra các xu hướng và cơ hội kinh doanh.
-
Xây dựng báo cáo và trực quan hóa dữ liệu để hỗ trợ ra quyết định.
-
Đề xuất các chiến lược dựa trên phân tích dữ liệu.
Mỗi chuyên môn của Business Analyst đều có những đặc thù riêng nhưng đều hướng đến mục tiêu tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững.
3. BA Làm Những Gì?
Business Analyst (BA) đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và các bên liên quan, đảm bảo rằng các giải pháp công nghệ và chiến lược kinh doanh được phát triển và triển khai hiệu quả. Dưới đây là các nhiệm vụ chính của một BA:
3.1. Làm Việc Trực Tiếp Với Khách Hàng
BA thu thập yêu cầu, hiểu nhu cầu của khách hàng và đề xuất giải pháp phù hợp với mục tiêu kinh doanh. Điều này giúp đảm bảo rằng các sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng đúng mong đợi của khách hàng.
Nhiệm vụ chính:
-
Phỏng vấn khách hàng để thu thập yêu cầu.
-
Hiểu rõ mục tiêu và vấn đề khách hàng đang gặp phải.
-
Đề xuất các phương án tối ưu hóa quy trình kinh doanh.
3.2. Trao Đổi Nội Bộ Với Doanh Nghiệp
BA làm việc với các bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp để đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng trong quá trình phát triển và triển khai giải pháp.
Nhiệm vụ chính:
-
Thảo luận với đội ngũ phát triển phần mềm về yêu cầu hệ thống.
-
Làm việc với phòng ban tài chính, vận hành để hiểu tác động của các giải pháp mới.
-
Hỗ trợ đào tạo nhân viên trong quá trình thay đổi hệ thống hoặc quy trình.
3.3. Quản Lý Sự Thay Đổi
Một phần quan trọng trong công việc của BA là giúp doanh nghiệp quản lý sự thay đổi khi triển khai các giải pháp mới.
Nhiệm vụ chính:
-
Xác định các rủi ro và lợi ích của sự thay đổi.
-
Hỗ trợ nhân viên và quản lý trong quá trình thích nghi với quy trình mới.
-
Đánh giá hiệu quả của thay đổi và đề xuất cải tiến liên tục.
3.4. Data Analyst
Data Analyst tập trung vào việc thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu để hỗ trợ doanh nghiệp ra quyết định chiến lược.
Nhiệm vụ chính:
-
Xây dựng báo cáo và trực quan hóa dữ liệu.
-
Phân tích xu hướng thị trường, hành vi khách hàng.
-
Đưa ra đề xuất dựa trên dữ liệu để tối ưu hóa hiệu suất kinh doanh.
3.5. Systems Analyst
Systems Analyst làm việc với hệ thống công nghệ thông tin, đảm bảo hệ thống được thiết kế và vận hành hiệu quả theo nhu cầu của doanh nghiệp.
Nhiệm vụ chính:
-
Phân tích và thiết kế hệ thống thông tin.
-
Hỗ trợ phát triển, triển khai và nâng cấp hệ thống.
-
Đánh giá hiệu suất hệ thống và đề xuất cải tiến.
3.6. Management Analyst
Management Analyst tập trung vào việc tối ưu hóa hiệu suất và quy trình quản lý trong doanh nghiệp.
Nhiệm vụ chính:
-
Đánh giá và đề xuất cải tiến mô hình kinh doanh.
-
Phân tích chi phí và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
-
Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc chuyển đổi số và tối ưu hóa quy trình.
3.7. Functional Analyst
Functional Analyst tập trung vào phân tích và thiết kế các tính năng của hệ thống theo yêu cầu của doanh nghiệp.
Nhiệm vụ chính:
-
Xác định và mô tả các yêu cầu chức năng của hệ thống.
-
Đảm bảo hệ thống đáp ứng đúng nhu cầu kinh doanh.
-
Kiểm tra và xác nhận tính chính xác của các tính năng được phát triển.
3.8. Agile Analyst
Agile Analyst làm việc trong môi trường Agile, hỗ trợ nhóm phát triển trong việc linh hoạt điều chỉnh và cải thiện sản phẩm liên tục.
Nhiệm vụ chính:
-
Làm việc với nhóm phát triển theo phương pháp Agile/Scrum.
-
Ghi nhận phản hồi từ khách hàng và điều chỉnh yêu cầu linh hoạt.
-
Hỗ trợ kiểm thử và cải tiến sản phẩm trong từng Sprint.
3.9. Service Request Analyst
Service Request Analyst tập trung vào việc quản lý và xử lý các yêu cầu từ khách hàng hoặc nội bộ doanh nghiệp liên quan đến dịch vụ hoặc hệ thống.
Nhiệm vụ chính:
-
Tiếp nhận và phân tích yêu cầu dịch vụ.
-
Đảm bảo yêu cầu được xử lý nhanh chóng và hiệu quả.
-
Đề xuất cải tiến trong quy trình xử lý yêu cầu.
4. Học Ngành Gì Để Làm Công Việc BA?
Để trở thành Business Analyst (BA), bạn không nhất thiết phải theo học một ngành học cố định. Tuy nhiên, một số lĩnh vực đào tạo dưới đây có thể cung cấp nền tảng kiến thức và kỹ năng phù hợp nhất cho công việc này.
4.1. Ngành Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
Ngành Hệ Thống Thông Tin Quản Lý (Management Information Systems – MIS) kết hợp giữa công nghệ và quản lý kinh doanh, giúp sinh viên có khả năng phân tích, thiết kế và quản trị các hệ thống thông tin trong doanh nghiệp.
Lợi ích khi học ngành này:
-
Hiểu về quy trình kinh doanh và cách tối ưu hóa hệ thống quản lý.
-
Thành thạo các công cụ phân tích dữ liệu, phần mềm ERP, CRM.
-
Phát triển tư duy phân tích và giải quyết vấn đề.
4.2. Ngành Công Nghệ Thông Tin (CNTT)
Ngành Công Nghệ Thông Tin giúp sinh viên có nền tảng kỹ thuật vững chắc để làm việc với hệ thống phần mềm, dữ liệu và quy trình số hóa trong doanh nghiệp.
Lợi ích khi học ngành này:
-
Hiểu về cơ sở dữ liệu, lập trình, bảo mật thông tin.
-
Có kiến thức về phát triển phần mềm và kiến trúc hệ thống.
-
Nắm vững các công nghệ phân tích dữ liệu như SQL, Python, Power BI.
4.3. Ngành Kinh Tế – Quản Lý
Các ngành như Quản trị Kinh doanh, Tài chính, Marketing hoặc Kinh tế học cung cấp kiến thức chuyên sâu về mô hình kinh doanh, chiến lược quản lý và vận hành doanh nghiệp – những yếu tố quan trọng trong công việc của một BA.
Lợi ích khi học ngành này:
-
Nắm vững các nguyên tắc về quản trị doanh nghiệp, tài chính, và thị trường.
-
Hiểu sâu về nhu cầu của khách hàng, vận hành và phân tích thị trường.
-
Phát triển kỹ năng giao tiếp, đàm phán và làm việc nhóm – những yếu tố quan trọng của một BA.
Mặc dù không có một ngành học duy nhất dành riêng cho Business Analyst, nhưng việc lựa chọn một trong các ngành trên sẽ giúp bạn có nền tảng kiến thức phù hợp để theo đuổi sự nghiệp BA một cách hiệu quả.
5. BA Với Data Analytics Khác Gì Nhau?
Tùy vào định hướng nghề nghiệp và sở thích, bạn có thể lựa chọn theo đuổi BA hoặc DA, hoặc kết hợp cả hai để trở thành một Business Intelligence Analyst – chuyên gia phân tích thông minh doanh nghiệp.
